referandum sonucu %57,36 ile EVET çıkacak

Referandum tarihi yaklaştıkça her kesimin araştırma sonuçları da ortaya çıkıyor. Kimi araştırmalarda EVET az farkla önde kiminde HAYIR. Bu araştırmaların niteliği ve bağımsızlığı ne denli objektif bilemem ama kendi açıklamamı yapabilmek için bir araştırma da ben geliştirdim. Sosyal bilimlerde değişik araştırma yöntemleri bulunmaktadır. Ben de bu zenginlikten faydalandım.

Elde ettiğim bulgular yaklaşık olarak başlıkta kullandığım değer ile ifade edilebilir. Yani 12 Eylül sonucunda EVET oyları yeni anayasa için %57,36 değerinde olacak. En yüksek EVET oyları Doğu Karadeniz’den çıkıyor.
Araştırmamın içinde aslında oy yüzdelerinden çok benim şahsi olarak merak ettiğim diğer bir konu referandumda oy kullanacakların neye EVET veya neye HAYIR diyeceklerini bilip bilmemeleriydi. Beni asıl bu tablo ilgilendiriyor açıkçası. Zira 1982 anayasası askerin gölgesi altında zoraki olarak halkın önüne konulmuşu ve insanlar “evet” demeleri için baskı altına tutulmuştu. Yani o zamanlar “kim neye evet dediğinin” farkında değildi.

Günümüzde ise paketin 26 maddeden oluşuyor olması ve içeriğinin her türlü kitle iletişim ortamında yayınlanmış olmasına karşın acaba yine bilmeden mi oy kullanacağız. Açıkçası gördüğüm manzara beni korkuttu. Çünkü neredeyse seçmenlerin %80 lik bir bölümü neye “evet-hayır” diyeceğini çok da bilmeden oy kullanacak. İşte bu durum günümüz iletişim ortamında ve eğitim olarak her ile bir üniversitenin mevcut olduğu da göz önüne alındığı böyle bir şartta gelecek için hiç de iç açıcı bir tablo değil.

“Sedatlar öldü diye evet, barış olsun diye ‘evet’ diyorum”

Batman’da PKK mayınına kurban giden Sedat Özevin’in acılı eşi Hülya Özevin, “Eskiden ‘yetmez ama evet’ diyordum. Şimdi Sedatlar öldü diye evet, barış olsun diye ‘evet’ diyorum” dedi

Batman eski Baro Başkanı olan eşi Sedat Özevin’i mayına kurban veren Bandırmalı öğretmen Hülya Özevin, hala yüreğinde taşıdığı acıyla referandumda ‘Evet’ diyeceğini söylüyor. Özevin, “Eskiden ‘yetmez ama evet’ diyordum. Şimdi Sedatlar öldü diye evet, barış olsun diye evet” diyor.  Şiddetin karşısında duran ve bölge halkı tarafından sevilen kimliğiyle dikkat çeken Sedat Özevin, PKK’nın geçtiğimiz günlerde üstlendiği ve “soruşturulduğunu” açıkladığı mayın saldırısında yaşamını yitirmişti.

sanal referandum anketi

referandum anketi

Referandum sonucu ne olur?

Zaman zaman, “Referandum nasıl sonuçlanır?” sorusuna muhatap oluyorum. Bana göre, eğer muhalefet, tartışmayı, “AK Parti’ye evet ya da hayır”çizgisine çekebilirse, doğal olarak “hayır”lar, “evet”leri geçer.
Ama bunda ne ölçüde başarı sağlayacaklar? Kendi tabanlarını ikna edebilecekler mi? Önce liderlerin meydana inmesini bekleyelim; birkaç hafta içinde tartışmanın nasıl bir seyir takip ettiğini daha iyi anlayabiliriz. Bana göre, özellikle Anayasa Mahkemesi’nin “hukuka uygundur” kararından sonra, “evet” oyları bir nebze yükseldi. Özellikle CHP’nin, “Bunlar yargıyı ele geçiriyorlar” iddiası, inandırıcılığını büyük ölçüde kaybetti.
Haber Türk’ün Konsensus şirketine yaptırttığı ankete göre, “Evet”ler 7 puan artarak ancak % 45.8’i bulmuş; “Hayır”lar % 54.2.
Buna mukabil, “Bugün seçim olsa kime oy atarsınız?” sorusuna, verilen cevaplar şöyle: (Kararsızlar dağıtıldıktan sonra) AK Parti % 40.1, CHP % 30.6, MHP % 12, Saadet % 2.3, BDP % 5.4, Diğer % 9.6.
Seçim ve referandum sonuçları arasında bir çelişki var gibi geliyor. Hem AK Parti’nin oyu bu kadar yüksek çıkacak, hem de, referandumda, “hayır”lar,“evet”lerin 8-9 puan önünde olacak. Unutmayalım ki, MHP, BDP ve Saadet Partisi tabanında “evet” eğilimi belirli bir orana ulaşabilir.
Tayyip Erdoğan, grup toplantısında, referandum için MHP tabanına göz kırptı. Bence Saadet Partisi’nin yanı sıra, hem Barış ve Demokrasi Partisi, hem de MHP tabanının bir bölümü, “Evet” kullanma temayülünde. Bu yüzden, Tayyip Erdoğan, doğru bir taktik uyguladı; MHP tabanına çiçek attı. Eğer kampanya, kutuplaşma yaratmadan götürülebilirse ve AK Partililer meydanlarda rakip partilere sataşmak yerine, anayasa değişikliğini anlatmaya gayret ederlerse, “Evet” oranı yükselir. Bahçeli ya da Kılıçdaroğlu’nun konuşmalarında polemik dozu ne kadar yükselirse yükselsin, Erdoğan tuzağa düşmemeli ve soğukkanlı bir üslûp benimsemeli. Muhalefet, referandumu “AK Parti’ye evet ya da hayır”a dönüştürmeye çalışacak; bu yüzden kutuplaşma onların lehine. AK Parti ise, meseleyi hukuk zemininde tartıştırabilirse kazançlı çıkar.

Nazlı ILICAK

Anayasa ve Apo

Küçük bir akvaryuma konmuş iri bir balık gibi Türkiye.

Sürekli olarak akvaryumunun kenarlarına çarpıyor.

Yaralanıp bereleniyor.

Büyük, hareketli, renkli, güçlü, taleplerinin ve dertlerinin farkında, bunları dile getiren, çözüm arayan, tartışan, gelişen bir toplum yaşıyor burada.

Bu toplum, gelip gelip “devletin” duvarlarına tosluyor.

Özgürleşmeyi, büyümeyi, çeşitlenmeyi yasaklamış bir devlet bu.

İki önemli ayağı var bu “eskimiş” devletin. Biri ordu, biri yüksek yargı.

Ordunun aslında gerçek bir ordu olmadığı, askerlik dışında işlerle uğraştığı, aklını “kendi iktidarına” taktığı, bu iktidar için her şeyi yapabileceği, darbeler, lahikalar, andıçlar hazırlayabileceği ortaya çıktı.

Kendisini yenilemekte direnmesi, gerçekleri kavrayamaması, gücünü abartması, sonunda toplumun orduyu geriletmesine ve siyaset sahnesinin dışına atmasına neden oldu.

Gelişimin önünde tek bir güç kaldı, yüksek yargı. Bu yeni anayasa değişikliği, yüksek yargının, toplumun büyümesini engelleyen duvarlarını yıkacak.

Bu yargının “hukuk dışı” gücü de geriletildiğinde Türkiye’nin önü açılacak.

‘Özgür bir ülke için oyum: Evet’

Yeşilçam’ın ünlü aktrislerinden Hale Soygazi, referandumda ‘evet’ oyu kullanacağını açıkladı. ‘Daha demokratik ve özgür bir ülke’ istediğini ifade eden sanatçı, “Referandumda ‘evet’ oyu çıkarsa demokrasiye ve çoğulculuğa olan inancımız artacak.” dedi.

anayasa değişikliği beyaz perdede Kağıt filmi

Orhan Pamuk referandumda evet diyecek

Anayasa paketinin oylanacağı 12 Eylül’deki referanduma sayılı günler kala birçok aydın oyunun rengini art arda açıklamaya başladı.

Tartışmalara yol açan Anayasa değişikliğine nasıl yaklaştığı merak edilen isimler arasında yer alan dünyaca ünlü yazar Orhan Pamuk, bu soruya NTV’den Banu Güven’e verdiği röportajda yanıt verdi.

Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Pamuk, darbenin 30. yıldönümünde kurulan sandıkta “evet” diyeceğini söyledi.

Anayasa değişikliğini onaylamanın “AKP’yi desteklemek ya da hükümete güvenoyu vermek anlamına gelmeyeceğini” belirten yazar Pamuk, referandumda “evet” oyu kullanıp, seçimlerde AKP’ye oy atmayacak çok sayıda kişi olabileceğine de dikkat çekti.

1980 askeri darbesiyle birçok insanın büyük sıkıntılar yaşadığını hatırlatan Pamuk, 12 Eylül ile hesaplaşmak gerektiğini ifade etti.

Orhan Pamuk, yeni Anayasa’yı, bu hesaplaşmanın yolunu açan bir kapı olarak gördüğünü vurguladı.

Anayasa’nın kabul edilmesi durumunda darbe dönemi yöneticilerine yargı yolunun açabileceğine de işaret eden Pamuk, yargı süreci başlamasa bile referandum sayesinde 12 Eylül’ün vicdanlarda mahkum edileceğini sözlerine ekledi.

referandumdan sonra sıfır anayasa

Halk oylaması sürecinde toplumun bu yönde bir talebinin olduğunun açıkça görüldüğüne dikkat çekerek, “Yeni anayasa için yine siyasi partilerin desteğini arayacağız. Eğer destek verirlerse hep birlikte yenianayasayı çıkarırız. Vermezlerse de siviltoplum kuruluşlarının katkısıyla bu değişikliği yapmaya kararlıyız.” şeklinde mesajlar verdi.

Başbakan Erdoğan, dün gece de Show TV’de ‘Siyaset Meydanı’ programının canlı yayın konuğu oldu.

Gündeme ilişkin soruları cevaplayan Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun kendisini televizyonda tartışmaya çağırmasıyla ilgili olarak, “O kendine prim istiyor, benim dağıtacak primim yok. Bazıları kendilerine şöhret istiyor, benim onlara dağıtacak şöhretim yok.” ifadelerini kullandı. Kılıçdaroğlu’nun kendisine ‘Recep Bey’ demesine kızıp kızmadığıyla ilgili bir soruya da şöyle karşılık verdi: “Bu benim şerefimdir. Ben Recep ayında doğmuşum, babam Recep adını koymuş. Dedemin adı Tayyip, bir adımı da ondan almışım. İstediği gibi hitap edebilir, kızmıyorum. ‘Bir elimde cımbız, bir elimde ayna, umurumda mı dünya?'”

Başbakan, Kılıçdaroğlu’nun asıl 13 Eylül sabahını düşünmesi gerektiğini savunarak, “Eğer ‘evet’ çıkarsa beyefendinin genel başkanlık mücadelesi ne olacak, onu düşünsün.” yorumunu yaptı. Bu arada Erdoğan’a, 1982 Anayasası’nın referandumunda kullandığı oyun rengi de soruldu.

“Şu anda bunu söylememin bir getirisi var mı? ‘Hayır’ dersem inanacak mısınız?” diye soran Başbakan, Ali Kırca’dan, “İnanırız tabii.” cevabını alınca, “İnanacaksanız madem, ‘hayır’ dedim.” karşılığını verdi.