İsmet Özel: Avrupalılar Türklerin gölgesinde modernleşti.
İsmet Özel’in ELLE TUTULUR OSMANLI NEREDE VE NE ZAMAN? serlevhalı yazısı.
Türk kavramının ayırıcı vasfı nedir? Bu suale verilecek cevap insanlık tarihinin anlamına hangi yorumu yüklediğimizi açığa çıkaracaktır. Cevaba ulaşmak zor değilmiş gibi görünüyor. Eğer Atatürkçülüğü bayrak edindiyseniz cevabı zor bulmanız ve hatta imkânsız saymanız bile mümkündür. İnsanlar olarak dünyada niçin bulunduğumuzu izah edebiliyorsak Türk olarak izahatın neresinde durduğumuzu da ifade edebiliriz. Edebilir miyiz? Ya gayrimüslim yetkelerin tekellerinde tuttuğu izahatın hiçbir alanında kendimize bir yer bulamazsak? Modern tarih içinde yani müstemlekeci bakış tarzı içinde şeklini bulmuş tarih içinde bir kaçınılmaz vakıa olarak kabul ettiğimiz asrileşme Türklere sarih bir yer tahsis etmemiş. Eğer ettiyse bu yer tarihçilerin hoşuna giden bir yer değil. Modernleşmenin Türk’ün gölgesinde gerçekleştiğini yarım yamalak beyan eden İngiliz tarihçi Lord Acton’dır. Bu tarzdan itirafa –Acaba buna itiraf demek ne kadar doğru olur?- başka birinde rastlamadım.
Avrupalılar Türklerin gölgesinde modernleşti. Önce Karl Marx ve onu takiben Marxistler modernleşmenin karanlık yüzlerinden sadece birini gördü; ama modernleşmenin aydınlık yüzü bilhassa sanayiin vaatleriyle öyle parlıyordu ki, modernliğe intibak eden her fert karanlığın izale edilebileceği inancıyla hareketlerine devam etti. Her ne kadar karanlık izale edilemediyse de Türklerin tarih sahnesinde en gerekli rolü oynadıkları vakıası zihinlerden silindi. Ne idi Türklerin tarih sahnesindeki en gerekli rolü? Bu sualin cevabını da İslâm tarihinin kendisi veriyor. Bizans Osmanlı idaresi altındaki Türklerin kollarında canını verdi. Bu hükmü de şüpheyle karşılamak gerekiyor. Gentile Bellini’nin yaptığı portrede altı Bizans imparatorluğunu temsil eden taçlar vardır. Buradan “Doğu Roma” tahtında bir sarıklı oturmaktadır yorumu kendini doğrulatabilir.
Tarihin doğrulattığı hükümler var mıdır? Eğer bilinçli yaratıkların tarihi söz konusuysa tarihin doğrulattığı hükümler yoktur. Çünkü tarih o sahneye çıkanların tarihinden ibarettir. Buna mukabil eğer insanların hayatına anlam veren ve fakat kendi bağımsız hayatı olmayan nesnelerin tarihi ise yani maydanozun, kunduranın, çatalın, çelik çomak oyununun tarihi dolayısıyla belirmiş hükümlerden bahsediyorsak insanların yerkürede geçirdiği günler itibariyle onların gerçekliğinde uzlaşabiliriz. İnsan ve onun tarihi birbirinden kopamaz. Tarihi galiplerin yazdığı fikrine bu sebepten sapıyoruz. Galipler mağluplara bir tarih giydiriyor. Mesele giydirilen tarihin mağlupların üstünde nasıl durduğudur.
Türklerin tarih sahnesine Allah’ın askerleri olarak çıktıkları hükmüne itiraz edilemiyor. Daha ötede modernleşmenin bugün milleti getirdiği yerde bile hücuma kalkan Türk askerlerinin harekete “Allah! Allah!” nidaları yok edilerek geçmedikleri apaçık ortada. Türk tarihi Türklerin üstünde duruyor mu? Duruyorsa tarih içindeki Türk’e ağlayarak mı, gülerek mi bakıyoruz? Mustafa Kemal Türklerin atası mıdır? Öyle ise “Atam İzindeyiz” şiarına rağbet edenlerin Türk toplumunda mümtaz bir yeri olması akla uygun. Hani o yer? Türkler modernlik tuzağından post-modernlik yardımıyla kurtulamayacak. Çünkü post-modernlik itibarı ayaklar altına alınmış modernliğin uyanık sürümünden başka bir şey değil. Avrupalıların temsil ettiği beyaz ırk ne yaparsa yapsın kendini beraat ettiremez. Türkler de kendilerini Osmanlılık üzerinden beraat ettiremez.
Osmanlılık çöküş devrini idrak etmiş bir devletin daha az toprak kaybetmesi ve çöküş hızını düşürmesi hatırına toplumda hiçbir iz bırakmayacağı biline biline sarılınmış bir can simididir. Türkler arasında Müslümanlık Türklükten bir adım öndedir. Osmanlı devletinin hâkim olduğu topraklarda her zaman Türk’üz demekten kaçınanlar oldu. Gel gelelim, henüz 1922 Hıristiyan yılında “Osmanlıyız pek şanlıyız” marşını söyleyenler bu sözleri 1924’te neye çevireceklerdi? Benimle bir mülâkat yapan kişi bazı ifadelerim sebebiyle “O zaman ne mutlu Türk’üm diyene noktasına geliriz” tedirginliğini belirtti. Ben bu tedirginliğe “Ne olur yani? Bunu söylemek bizi cehenneme mi sürükler?” beyanıyla karşılık verdim. Osmanlılık taslamak bizi İslâm’a hiçbir surette yakınlaştırmaz. Modernliğe açtığımız kredi Türklüğü İslâm’dan yalıtılmış bir vasfı anlattığı kadar kabule şayan kıldı. Eğer mensup olduğumuz bir millet varsa bu milletin adının Türk milleti olduğu gerçeğini bugün gocunmadan sadece İstiklâl Marşı Derneği faş ediyor.
Bu ifşaatın Türk milletini bekleyen akıbete şu veya bu nispette tesir edeceğine dair safdil bir beklentim vardı. Mücadele azmimi beklentim boşa çıktı diye kaybetmedim. Hiçbir sebeple Türk milletinin bir ferdine yakışan mücadele azmimi kaybetmedim. Hayatının seyrini beklentilere bağlayanların kendilerini zarara uğratmaktan ötede başkalarını zarara uğrattıklarını biliyorum. Türkler kendilerine bir vatan seçtikleri zaman dünya yeni bir vakıanın gerçekleştiğine şahit oldu. Yüzyıllarca küfrün bir millet olduğu bilinciyle yaşadık ve Müslüman olmayanın hiçbir şeyine ne özendik, ne güvendik. Avrupa’da insanları dinlerine göre sınıflandırmak gerektiğinde “Yahudi, Hıristiyan veya Türk” diyorlardı. Bir Avrupalı ne zaman Türk dediyse bununla Müslümanı kast ettiğinin farkında idi. Saray’ın devletin bekasını Batılı görünüşe kavuşmada araması biz Türklerin dayanak noksanlığını garipsememizi önledi. Mecelle’ den İsviçre’den alınma Medeni Kanuna geçtik. Hangi tuhaflık gayrimüslimlerin emlâkına güvenceler sunan Mecelle’ye sarılmamıza sebep olmuştu? Aydınların bir kısmı yıllar yılı Ermeni harfleriyle Türkçe okuryazarlığın milleti en iyi sonuca ulaştıracağını savundu. Şarkılarımızı Hamparsum notasıyla kayda geçirmek çok yerinde sayıldı. Vesaire…
İsmet Özel, 8 Şaban 1443 (11 Mart 2022)
anayasa değişikliği, seçimler, referandum 