Etiket: Cevdet Paşa

istiskal ne demektir?

[l ince] (ﺍﺳﺘﺜﻘﺎﻝ) i. (Arapça ѕiḳal “ağır olmak, hoşa gitmemek”ten istiѕḳāl) Hoşnut olmadığını belli edecek tarzda soğuk davranma, yüz vermeme, aşağılama anlamlarına gelmektedir.

Cümle içerisinde örnek kullanımları: O dahi kavminden istiskal görürdü (Cevdet Paşa).

Geri kalan birkaç kişi de Ali Rızâ Bey’in mütemâdî istiskalleri karşısında birer birer evden ayaklarını kesmişlerdi (Reşat Nuri Güntekin).

Misâfirlik âdâbına uymayan kimseler bir müddet sonra istiskāle uğrarlar, pabuçları ellerine verilir (Mâlik Aksel).

zekâvet ne demek?

(ﺫﻛﺎﻭﺕ) i. (Arapça: ẕekā’dan ẕekāvet) [Türkçe’de türetilmiştir] Çabuk anlama ve kavrama yeteneği, zekâ:
Elhâsıl, hüsn-i ahlâkça ve akl ü zekâvetçe cümle nâsa fâik ve her türlü medh ü senâya lâyık idi (Cevdet Paşa).
Zekâvetlerini ispat edecek sûrette sözler söylüyorlardı (Hüseyin C. Yalçın).
Kendini çok zekî sananlar böyle oluyor. Senin kafatasının içinde zekâvet daha ağır basıyor, ama bâzan da miktârı az olan belâhet zeytinyağı gibi üst tabakaya çıkıyor (Refik H. Karay).


Zekâvet-mend (ﺫﻛﺎﻭﺗﻤﻨﺪ) tür. sıf. (Farsça -mend ekiyle) Çabuk anlayan, zeki (kimse).
Zekâvet-mendâne (ﺫﻛﺎﻭﺗﻤﻨﺪﺍﻧﻪ) tür. sıf. ve zf. (Farsça -mend ve -āne ekleriyle) Zeki kimseye yakışır tarzda.